سرعت و قدرت لپتاپ به چهار عامل اصلی پردازنده، گرافیک، رم و حافظه وابسته است که از این چهار عامل پردازنده و گرافیک قابل تغییر نیستند. اما رم و حافظه را می‌توان ارتقاء داد. این موضوع در مورد کامپیوتر صدق نمی‌کند و تقریبا همه اجزای آن را می‌توان ارتقاء داد. در نتیجه تعویض رم و حافظه برای افرادی که لپتاپ دارند از اهمیت بسیاری زیادی برخوردار است و در صورتی که به درستی صورت بگیرد می‌تواند لپتاپ آن‌ها را زنده کند تا بتوانند چند سال دیگر از آن استفاده کنند. اما انتخاب رم و حافظه مناسب به یک چالش تبدیل شده است و بیشتر افراد نمی‌دانند چه زمانی باید برای تعویض آن‌ها اقدام کنند. در این نوشته علائم هشدار دهنده کمبود رم و حافظه را به طور کامل بررسی کرده و تلاش می‌کنیم جوابی برای سوال «چه زمانی باید رم و حافظه لپتاپ عوض شود؟» پیدا کنیم. اما قبل از آن باید بدانیم که چقدر رم و حافظه نیاز داریم.
برای هر کاری چه مقدار رم و حافظه نیاز داریم؟
قبل از تعویض رم لپ تاپ یا حافظه آن باید به نوع کاری که با سیستم انجام می‌دهید، توجه کنید. قاعدتا فردی که با لپتاپ فیلم نگاه می‌کند یا کارهای روزانه را انجام می‌دهد نسبت به یک گیمر حرفه‌ای به رم کمتری نیاز خواهد داشت. به طور معمول لپتاپ‌هایی که برای کاربرد روزانه یا کارهایی مانند حسابداری خریداری می‌شوند به 8 گیگابایت رم نیاز دارند و در کنار آن بسته به حجم فایل‌هایی که داخل سیستم ریخته می‌شود حافظه‌های 256 گیگابایت و بیشتر می‌توانند نیاز کاربر را رفع کنند. گیمرها و افرادی که کارهای مهندسی و ادیت انجام می‌دهند بهتر است از سیستم‌هایی با رم حداقل 16 و هارد 512 گیگابایت استفاده کنند. استفاده از رم 32 گیگابایتی بیشتر برای افرادی که بسیار حرفه‌ای هستند، کاربرد دارد. هارد سیستم هر چه بیشتر باشد، بهتر است.
اما باید توجه داشته باشید ظرفیت تنها عامل قابل تغییر در رم و حافظه کامپیوتر نیست و باید به نسل آن‌ها هم توجه داشته باشید. برای نمونه رم کامپیوتر ddr5 تقریبا دو برابر سریع‌تر از ddr4 است. علاوه بر آن در انتخاب هارد هم باید به نوع آن توجه کنید. هاردهای ssd به مراتب سریع‌تر از هاردهای hdd هستند و می‌توانند سرعت سیستم را چندین برابر افزایش دهند.
علائم هشدار دهنده کمبود رم و حافظه
تعویض حافظه و رم لپتاپ هزینه بردار است و کاری نیست که بتوان هر روز آن را انجام داد. بنابراین نیاز است قبل از آن، مطمئن شوید که این کار اثربخش خواهد بود. اگر قبلا این دو مورد را تغییر داده‌اید و هنوز به نتیجه دلخواه نرسیده‌اید، شاید لازم باشد که به خرید لپتاپ جدیدتر فکر کنید. اما اگر هنوز به سوال «چه زمانی باید رم و حافظه لپتاپ عوض شود؟» فکر می‌کنید بهتر است به موارد زیر توجه کنید:
1- کند شدن لپتاپ
در صورتی که لپتاپ یا کامپیوتر کند شود به گونه‌ای که برای روشن شدن، اجرای برنامه‌ها یا حتی باز کردن وبسایت‌ها زمان زیادی لازم باشد، تعویض رم و حافظه ممکن است بتواند این مشکل را رفع کند. هم ارتقاء از نظر ظرفیت و هم استفاده از نسل‌های جدیدتر رم و حافظه می‌تواند تا حد زیادی مشکل شما را حل کند. البته باید در نظر داشته باشید که آیا سیستم شما از تجهیزات جدید پشتیبانی می‌کند یا خیر.
2- ضعف در انجام چند وظیفه به صورت همزمان
چند وظیفگی یا مولتی تسکینگ حالتی است که لپتاپ چند برنامه را به صورت همزمان اجرا کرده است. رم یکی از اجزای بسیار مهمی است که می‌تواند به انجام این کار کمک کند. بنابراین اگر لپتاپ شما در انجام چند کار به صورت همزمان دچار مشکل می‌شود و هنگ می‌کند، به احتمال زیاد بهبود رم می‌تواند کمک کننده باشد. ارتقاء حافظه کامپیوتر در این مورد خیلی کمک کننده نیست، اما نمی‌توان به صورت کلی آن را نادیده گرفت.
3- پیام‌های کمبود حافظه
برای اکثر ما پیش آمده که در زمان انجام کار بسیار مهم و حساسی بوده‌ایم که ناگهان با پیام کمبود فضای ذخیره سازی روبرو شده‌ایم. در این مورد راه حل موقت این است که برخی از فایل‌ها و حتی برنامه‌های حجیم خود را حذف کنید. اما اگر به دنبال راه حل واقعی هستید، بهتر است حافظه کامپیوتر یا لپتاپ خود را ارتقاء دهید. استفاده از هارد با ظرفیت بیشتر و همچنین تکنولوژی‌های جدید مانند ssd علاوه بر حل مشکل کمبود حافظه به بهبود سرعت سیستم هم کمک می‌کنند.
4- ناتوانی در اجرای بازی و نرم افزارهای سنگین
هر بازی یا نرم افزاری که تولید می‌شود، شرکت سازنده سیستم لازم برای اجرای آن را هم منتشر می‌کند. برای نمونه نسخه 2024 فتوشاپ به حداقل 8 گیگابایت رم و حداقل 9 گیگابایت فضای خالی پس از نصب نیاز دارد تا بتواند کارایی مناسبی از خود نشان دهد. حالا اگر چندین بازی و نرم افزار سنگین روی سیستم خود داشته باشید، برای اجرا، باید حداقل‌ها را برای همه رعایت کنید. در نتیجه اگر نمی‌توانید بازی و نرم افزارهای سنگین را به خوبی اجرا کنید، افزاش رم و حافظه یکی از راه‌هایی است که می‌تواند کمک کننده باشد.
5- تغییر کاربری
هنگام خرید لپتاپ به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است با گذشت زمان کاربری شما تغییر کند و لازم باشد کارهای سنگین‌تری با آن انجام دهید. بنابراین باید محصولی را خریداری کنید که امکان ارتقاء را داشته باشد. هر چند تعویض رم لپتاپ در اکثر محصولات امکان پذیر است، اما گاهی اوقات نمی‌توانید از نسخه‌های جدیدتر این محصول استفاده کنید. در مورد حافظه هم همین موضوع صدق می‌کند.
تعویض لپتاپ؛ آخرین راه ارتقاء سیستم
گاهی اوقات لپتاپ یا سیستم به حدی قدیمی است و مشخصات پایینی دارد که حتی تعویض رم و حافظه هم نمی‌تواند بهبود قابل توجهی در کارکرد آن ایجاد کند. از طرفی دیگر امکان ارتقاء این ویژگی‌ها به صورت نامحدود امکان پذیر نیست. برای نمونه ممکن است لپتاپ قدیمی شما نهایتا تا 4 گیگابایت رم را پشتیبانی کند. در چنین شرایطی شاید بهتر باشد به گزینه‌های دیگر مانند خرید لپتاپ جدید فکر کنید.
خرید هارد اکسترنال؛ راه حلی برای ارتقاء سیستم‌های قدیمی
متاسفانه امکان استفاده از رم به صورت اکسترنال وجود ندارد، اما در مورد هارد این موضوع کاملا متفاوت است. حتی اگر لپتاپ شما قدیمی است و امکان ارتقاء هارد اینترنال آن را ندارید، هارد اکسترنال می‌تواند یک راه حل مناسب باشد. با خرید یک هارد اکسترنال می‌توانید اطلاعات اضافی مانند عکس‌ها و فیلم‌ها را روی آن منتقل کنید تا حافظه داخلی کامپیوتر خالی شود و بتواند سرعت مناسبی را در اختیار شما قرار دهد. اگر چه قیمت هارد اکسترنال ممکن است کمی بالا باشد، اما می‌توانید با خیال راحت اطلاعات خود را روی آن ذخیره کرده و روی انواع دستگاه‌ها مانند موبایل و تلویزیون هم از آن استفاده کنید.