بازار یعنی رقابت و رقابت در بازار چیزی جز دستیابی به سود بیشتر و افزایش فروش نیست. آدام اسمیت پدر علم اقتصاد دستیابی به سود بیشتر و کسب سهم بزرگ‌تری از بازار را فقط از چهار روش زیر ممکن می‌داند:
- کاهش قیمت تمام شده
- افزایش کیفیت
- بهبود روشهای توزیع
- تبلیغات
هر چند آدام اسمیت این روش‌ها را حدود ۲۵۰ سال پیش عنوان کرده اما داستان رقابت در بازار همچنان همان است. اما چیزی که از زمان آدام اسمیت تا الان بسیار تغییر کرده ابزارهایی است که با استفاده از آنها توان رقابتی‌مان را در بازار می‌توانیم افزایش دهیم.
پیشرفت تکنولوژی و به وجود آمدن فناوری‌های جدیدی که ۲۵۰ سال پیش وجود خارجی نداشته‌اند نه تنها روشهای رقابت در بازار که همه جنبه‌های زندگی بشر را دستخوش تغییرات عجیبی کرده است.
صنعت فولاد نیز به عنوان یکی از صنایع مادر که موتور محرکه ده‌‌ها صنعت دیگر است از این تغییرات بی‌تاثیر نمانده است. صنعتی که هم یکی از پرمصرف‌ترین صنایع در زمینه مصرف انرژی است و هم به عنوان صنعتی که ماده اولیه صنایع مهمی چون خودروسازی و ساختمان‌سازی را تامین میکند، کوچکترین تغییر قیمت در آن می‌تواند بخش‌های دیگر بازار را با تغییرات قیمتی بزرگی مواجه کند.
تاثیر تکنولوژی بر کاهش قیمت تمام شده آهن و میلگرد
یکی از مهم‌ترین مولفه‌هایی که بهبودش با افزایش توان رقابتی واحدهای تولید فولاد در عرصه داخلی و بین‌المللی همراه خواهد بود کاهش قیمت تمام شده محصول است. قیمت تمام شده محصولات فولادی همچون میلگرد علاوه بر مواردی مانند قیمت نفت، قیمت دلار، قیمت سنگ آهن و… که کنترل‌شان از دست تولید کننده خارج است به موارد دیگری نیز بستگی دارد که تحت اختیار تولیدکننده است و با بهینه‌سازی آن موارد میتوان قیمت تمام شده محصول را کاهش داد.
تاثیر بهینه سازی مصرف انرژی در قیمت آهن و میلگرد
صنایع فولاد از ذوب آهن تا نورد و تولید مقاطع فولادی یکی از صنایع پرمصرف جهان به شمار می‌آیند. بنابراین یکی از مولفه‌های بسیار تاثیرگذار در قیمت محصولات فولادی قیمت انرژی است. سال‌ها است محققان و مهندسان این حوزه به کمک تکنولوژی سعی در کاهش مصرف میزان انرژی و افزایش بهره‌وری هستند.
کاهش انرژی مصرفی علاوه بر کاهش هزینه‌ها و کاهش قیمت تمام شده محصول با کاهش میزان دی اکسید کربن تولید شده ردپای کربنی واحد تولید فولاد را نیز کاهش می‌دهد و در دنیای امروز که کسب‌وکارها زیر ذره‌بین مخاطبان قرار دارند و مسئولیت اجتماعی روز به روز به موضوعی جدی‌تر تبدیل می‌شود این موضوع می‌تواند چهره هر برندی را نزد مخاطب بهبود ببخشد.
شاید برایتان جالب باشد که کارخانه فولاد تولید ورق سیاه برشا (کلمه ایتالیایی) در راستای همین مسئولیت اجتماعی خود علاوه بر استفاده از ابزارهای دیجیتال در مدیریت تولید و کاهش انرژی مصرفی، از گرمای کارخانه برای تولید برق ۷۰۰ خانوار و گرمایش دو هزار منزل مسکونی در اطراف این کارخانه استفاده میکند.
تاثیر پیشرفت تکنولوژی بازیافت بر بازار آهن
بازیافت یکی دیگر از راه‌هایی است که میتوان به کمک آن صنعت فولاد را به صنعتی تبدیل کرد که بهره‌وری در آن بالاتر است و در نتیجه محصول تولیدی با قیمت پایین‌تری تولید می‌شود. اما فولاد به خودی خود کاملا بازیافت پذیر است و میتوان بارها و بارها و بدون افت کیفیت آن را بازیافت کرد و سال‌هاست آهن قراضه و ضایعات آهن حتی در کشور خودمان هم یکی از منابع مهم برای تولید شمش یا بیلت فولادی است.
بله درست است که فولاد محصولی قابل بازیافت است، اما در مراحل تولید محصولات فولادی تراشه و گرد و غبارهای فولادی تشکیل می‌شود که جمع آوری و بازیافت آنها فقط با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از راه‌حل‌های جدید میسر شده است.
انقلاب صنعتی چهارم و تاثیر آن بر بازار فولاد
با پیشرفت روز افزون تکنولوژی مرز بین دنیای فیزیکی و دیجیتال روز به روز کمرنگ‌تر می‌شود. تاثیر هوش مصنوعی، ربات‌ها، اینترنت اشیا، پرینترهای سه بعدی و سایر تکنولوژی‌های دیجیتال در دنیای صنعت غیر قابل انکار است.
در صنعت فولاد نیز چند سالی است شاهد تاثیر این تکنولوژی‌ها در جنبه‌های مختلف تولید فولاد و میلگرد هستیم. صنعت فولاد روز به روز ارتباط نزدیک‌تری با تکنولوژی‌های جدید برقرار میکند و تولید فولاد هوشمندتر می‌شود.
این هوشمندی هم با اتوماتیک شدن دستگاه‌های تولید صورت گرفته و هم با استفاده از ابزارهای دیجیتال سعی بر این شده که قسمت‌های مختلف تولید به هماهنگی حداکثری با هم رسیده و با حداکثر پتانسیل خود فعالیت کنند.
شنیده‌ها حاکی از آن است که یکی از کارخانه‌های تولید میلگرد بناب نیز با دیجیتالی کردن سیستم‌های مدیریت تولید خود و استفاده از تکنولوژی سنسورها و ابزارهای دیجیتال سعی در هوشمندسازی خط تولید خود و پایش تولید و رفع خطاها با استفاده از هوش مصنوعی را دارد.
پس از اجرایی شدن این پروژه گزارش مفصلی از اقدامات صورت گرفته در عصر آهن به سمع و نظر مخاطبان عزیز آماده خواهد شد. قیمت میلگرد بناب نیز می‌تواند تحت تاثیر این هوشمندسازی و افزایش کیفیت تولید قرار گیرد.
استفاده از هوش مصنوعی در تحلیل بازار
علاوه بر تاثیر تکنولوژی در تولید و استفاده از ابزارهای دیجیتال برای هوشمندسازی و افزایش بهره‌وری تولید آهن، همانند سایر بازارهای مالی همچون بازار ارز، طلا و … بازار فولاد نیز توسط هوش مصنوعی و یادگیری ماشین تحلیل می‌شود و نتایج این تحلل‌ها در اختیار معامله‌گرها قرار می‌گیرد.
در واقع کامپیوتر با بررسی ابرداده‌ها (Big Data) حجم عظیم اعداد و ارقام را در کسری از ثانیه بررسی میکند به روندها و رویدادهای قبلی که اطلاعاتش را در اختیار دارد مراجعه میکند و تحلیلی همه جانبه از وضعیت بازار را در اختیار فعالان بازار قرار می‌دهد.
تحلیل قیمت بازار میلگرد در پرمخاطب‌ترین روزنامه رسمی کشور نشان می‌دهد در بازار کشورمان نیز چنین نوع تحلیل قیمت‌ّ توسط یادگیری ماشین و به کمک تکنولوژی روز می‌تواند بسیار موثر باشد.
تاثیر تکنولوژی بر بهبود روشهای توزیع و تاثیر آن بر قیمت آهن و میلگرد
واضح است که یکی از هزینه‌های اصلی در هر صنعتی مربوط به حمل و نقل و زنجیره تامین است. برای مثال قیمت میلگرد میانه به دلیل هزینه‌های حمل‌ونقل در دو شهر می‌تواند تفاوت چشمگیری داشته باشد.
نمودار قیمت میلگرد میانه در زیر قابل مشاهده است، به‌روزترین آپدیت قیمت میلگرد را در وب‌سایت عصرآهن می‌توانید بررسی کنید:
حمل و نقل و صنایع لجستیک نیز که به کاغذبازی و فرآیندهای دستی بی‌پایانش شهرت دارد در کشورهای توسعه یافته به دلیل تغییر قوانین، تغییر سامانه‌های اداری از سنتی به دیجیتال و تغییر توقعات مشتریان
دستخوش تغییرات فراوانی شده و با تکیه بر فناوری‌های جدید از جمله وسایل نقلیه، استفاده از فناوری رباتیک در انبارها و … هزینه‌های تولید و به تبع آن قیمت آهن و میلگرد کاهش پیدا کرده است.
جمع بندی
استفاده از تکنولوژی پیشرفته تولید چه در دستگاه‌های نورد و تولید مقاطع فولادی، چه در نوع تولید آهن خام باعث کاهش مصرف انرژی و افزایش سرعت تولید می‌شود که هر دو مورد می‌توانند با کاهش قیمت تمام شده به افزایش توان رقابتی واحدهای تولید مقاطع فولادی منجر شود.
از طرف دیگر تولید با دستگاه‌های به‌روز و استفاده از روشهای بهینه در تولید مقاطع فولادی همچون میلگرد می‌تواند کیفیت و استحکام این مقاطع را افزایش داده و از این طریق نیز توان رقابتی کارخانه‌ها را افزایش دهد. از این رو انتقال تکنولوژی روز دنیا به کشور برای اینکه کشورمان بتواند به حداکثر ظرفیت تولید خود در این زمینه برسد امری ضروری می‌نماید.