در این مقاله با ما همراه باشید تا درباره بیماری شقاق، علائم، دلایل به وجود آمدن، و راه های درمان و پیشگیری ازاین بیماری دردناک ناحیه نشیمنگاهی را با یکدیگر بررسی و مطالعه کنیم.
شقاق چیست؟
شقاق یا فیشر، بیماری ناحیه نشیمنگاهی است که با چاک خوردگی ها و زخم های مقعدی است و بر اثر عوامل مختلف در همه افراد جامعه اعم از آقایان و بانوان نمایان شود.
این پارگی و زخم ها ممکن است در خارج دهانه مقعد و یا درد داخل آن به وجود آید. همچنین شقاق بسیار دردناک بوده و افراد مبتلا به آن علائم بسیار آزار دهنده ای تجربه خواهند کرد. این بیماری به طور معمول طی 6الی 8 هفته درمان می شود؛ اگر در این بازه زمانی درمان موفقیت آمیز نبود شقاق از نوع مزمن بوده و نیاز به انجام عمل جراحی لیزر نیاز دارد.
انواع شقاق
شقاق دارای دو نوع مختلف است.
- شقاق حاد : در این نوع بیماری شقاق طی زمان 6 الی 8 هفته با استفاده از دارو و پماد درمان شده و علائم شقاق از بین می رود.
- شقاق مزمن: به گونه ای است که بیماری پس از 8 هفته نیز درمان نشده و علائم همچنان باقی خواهند ماند. علاوه بر آن افراد مبتلا به این بیماری نیازمند به درمان با لیزر خواهند بود و استفاده از پماد کارساز نیست.
علائم شقاق چیست؟
وجود بیماری شقاق مقعدی دارای علائم و نشانه های بسیاری است. افرادی که دچار بیماری شقاق مقعدی هستند، علائم بسیار دردناکی را تجربه خواهند کرد.
برخی از این علائم عبارت اند از:
- سوزش شدید دهانه مقعد
- احساس درد در ناحیه مقعد هنگام اجابت مزاج
- خارش
- خونریزی هنگام اجابت مزاج
- تورم
- قرمزی یا سرخی
- زخم بر روی دهانه مقعد
- عفونت
علت به وجود آمدن شقاق یا فیشر
به وجود آمدن شقاق مقعدی به دلایل متفاوتی وابسته است. اما اصلی ترین دلیل آن وارد شدن فشار، ضربه یا برخورد جسم سخت است. برای مثال یبوست یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد شقاق مقعدی بوده و میتواند آثار مخربی را به همراه بیاورد. چرا که عبور مدفوع خشک و سفت موجب آسیب و خراش به روده و دهانه مقعد می شود.
برخی از علت های به وجود آمدن شقاق مقعد:
- یبوست
- داشتن سابقه جراحی در ناحیه مقعد
- استفاده از دستمال خشک
- اسهال مزمن
- تنگی مقعد
- رابطه جنسی مقعدی
- وارد نمودن اجسام خارجی به مقعد
- بیماری های التهابی روده مانند کرون و کولیت
- نشستن های طولانی مدت
- بارداری یا زایمان
پیشگیری از شقاق مقعدی
اگر دچار یبوست هستید و نگران ابتلا شدن به شقاق مقعدی هستید، می توانید با به کارگیری برخی نکات بسیار آسان و ساده از بیماری پیشگیری نمایید.
برخی از این راهکار ها عبارت اند از:
- مصرف فیبر کافی از جمله غلات، میوه ها، آجیل ها به منظور دفع یبوست
- نوشیدن آب به مقدار کافی روزانه 8الی 10 لیوان آب
- ورزش و پیاده روی
- عدم نگهداری مدفوع هنگام نیاز به اجابت مزاج
عوارض شقاق
عدم درمان و بی توجهی به بیماری شقاق مقعدی علاوه بر درد و آزار شدیدی که به همراه دارد، موجب بروز دیگر بیماری های ناحیه نشیمنگاهی شده و درمان را دشوار تر می سازد. برای مثال بی توجهی به زخم های ناشی از شقاق که بر روی مقعد به وجود می آیند می تواند موجب بروز عفونت شده و تب و بی حالی را نیز به همراه بیاورد.
چه افرادی در معرض خطر ابتلا به شقاق هستند؟
خطر ابتلا به بیماری شقاق در برخی افراد بیشتر از دیگر افراد بوده و نیاز به مراقبت بیشتری دارند.
برای مثال افراد مسن، افرادی که گردش خون نسبتا پایینی دارند، خانمهای باردار، افراد با اضافه وزن، افراد مبتلا به اسهال یا یبوست های طولانی مدت نسبت به دیگر افراد بیشتر در معرض این بیماری هستند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
هنگامی که علائمی چون سوزش، خونریزی، درد و احساس تورم یا زخم بر روی دهانه مقعد یا اطراف آن احساس کردید، سریعا به پزشک متخصص مراجعه نمایید. پزشک با معاینه به صورت چشمی یا فیزیکی و با لمس می تواند شدت و نوع بیماری را معین کند.
علاوه بر آن پزشک گاهی با انجام آزمایش هایی چون کولونوسکوپی، آندوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی می تواند روده بزرگ را به طور دقیق بررسی کرده و تمامی زخم ها و بیماری های مقعدی را درمان نماید.
درمان شقاق مقعدی
انجام عمل جراحی لیزر یکی از راهای درمان شقاق مقعدی است. درمان شقاق بخصوص هنگامی که بیماری از نوع مزمن باشد یا چالش روبرو است. بنابراین لیزر یکی از بهترین و قطعی ترین درمان های روز دنیا به حساب می آید.
این روش علاوه بر نتیجه 100درصد دارای مزایای دیگری است که برخی از آنها عبارت اند از:
- سرپایی بودن عمل
- بدون نیاز به بیهوشی
- درمان در یک جلسه
- کم هزینه بودن نسبت به جراحی سنتی
- بدون نیاز به استراحت و دوران نقاهت
- بدون درد و خونریزی
- درمان 100درصد و قطعی
درمان شقاق یا فیشر مقعد با لیزر
با پیشرفت علم روشهای نوین و پیشرفته‌تری برای انواع بیماری‌ها کشف می‌شود که میتواند با عوارض کمتر، با پروسه درمانی سریع‌تری به بیمار کمک کند. لیزر درمانی یکی از این روشهای کم‌تهاجمی جدید است که امروزه در درمان بسیاری از بیماری‌ها ایفای نقش می‌کند و در برخی بیماری‌ها حتی توانسته جایگزین اعمال جراحی سنگین و پرعارضه شود. اخیراً لیزر توانسته در درمان شقاق یا فیشر مقعد نیز ایفای نقش کند. هر چند به دلیل جدید بودن استفاده از آن در این زمینه هنوز نتوانسته به اندازه‌ی اعمال جراحی فیشر مقعدی خودنمایی کند، اما کمترین مزیت آشکار آن نداشتن عارضه‌ی بی‌اختیاری مدفوع و گاز روده است.
از دیگر مزایای درمان شقاق با لیزر انجام آن تحت بی‌حسی موضعی نه بیهوشی عمومی و به صورت سرپایی و بدون نیاز به بستری شدن در بیمارستان است. در این روش برای دیدن محل شکاف یک وسیله به نام اسپکولوم را درون مقعد قرار می‌دهند و سپس آن را باز و تنظیم می‌کنند. بدون دست‌کاری و تحریک محل ترک مقعد با استفاده از اشعه‌ی لیزر ناحیه‌ی آسیب‌دیده را ترمیم می‌کنند.
درمان های خانگی شقاق
به کارگیری شیوه های درمان خانگی در درمان شقاق مزمن تا حدودی موثر بوده و علائم را کاهش می دهد. اما تنها این درصورتی موثر است که بیماری به نوع حاد نرسیده باشد.
برخی از این راهکارهای درمان خانگی که می توانید به کار بگیرید:
- استفاده از حمام سیتز روزانه به مدت 20 دقیقه
- مالش و استفاده از آلوئه ورا در ناحیه آسیب دیده
- مصرف فیبر و سبزیجات
- نوشیدن آب
- رعایت بهداشت فردی
- استفاده از پماد شقاق مقعدی از جمله پماد گلیسیرین تری نیترات، پماد استروئید و بلوک کننده های کانال کلسیم
علاوه بر آن می توانید با گذاشتن یخ بر روی ناحیه آسیب دیده از درد، خارش و سوزش آن کم نموده و آن را به نوعی بی حس کنید.
منبع: بهترین روشهای درمان شقاق یا فیشر مقعد با لیزر | ایران کلینیک