کشف جوان‌ترین سیاره فراخورشیدی در حال چرخش به دور یک پیش‌ستاره در فاصله ۵۲۰ سال نوری
دانشمندان موفق به شناسایی یکی از جوان‌ترین سیارات فراخورشیدی مشاهده‌شده تاکنون شده‌اند؛ یک غول گازی به نام TIDYE-1b که تخمین زده می‌شود تنها ۳ میلیون سال قدمت داشته باشد. این سیاره به دور یک پیش‌ستاره در ابر مولکولی ثور که حدود ۵۲۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، می‌چرخد.
محققان این کشف را فرصتی نادر برای مطالعه مراحل اولیه تشکیل سیاره‌ها توصیف کرده‌اند. یافته‌های این تحقیق که در تاریخ ۲۰ نوامبر در ژورنال Nature منتشر شده، نشان‌دهنده دینامیک منحصربه‌فرد محیط این سیاره، از جمله دیسک پیش‌سیاره‌ای کج‌شده آن است.
جزئیات کشف
طبق این مطالعه، TIDYE-1b یک غول گازی است که قطری کمی کوچک‌تر از مشتری و جرمی معادل ۴۰ درصد جرم مشتری دارد.
این سیاره فراخورشیدی هر ۸.۸ روز یک‌بار به دور پیش‌ستاره میزبان خود می‌چرخد، فاصله‌ای بسیار نزدیک برای چنین سیاره جوانی. به گفته تیم تحقیقاتی به سرپرستی مدیسون باربر، دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل، این کشف اطلاعات ارزشمندی درباره تشکیل سریع غول‌های گازی ارائه می‌دهد؛ فرایندی که در مقایسه با تشکیل آهسته‌تر سیارات خاکی مانند زمین، تفاوت‌های قابل‌توجهی دارد.
دیسک پیش‌سیاره‌ای نامتعارف
ستاره میزبان این سیاره توسط یک دیسک پیش‌سیاره‌ای احاطه شده که در زاویه‌ای حدود ۶۰ درجه نسبت به سیاره و ستاره قرار دارد. این چینش غیرمنتظره نظریه‌های فعلی درباره تشکیل سیاره‌ها را به چالش می‌کشد. اندرو من، دانشمند سیاره‌شناس و یکی از نویسندگان این تحقیق، در بیانیه‌ای عنوان کرد که چنین نامنظمی غیرمعمول است، چرا که سیاره‌ها معمولاً در دیسک‌های گازی و گردوغبار تخت و هم‌تراز شکل می‌گیرند.
توضیحات احتمالی و تحقیقات آینده
این عدم هم‌ترازی ممکن است تحت تأثیر یک ستاره همدم دوردست باشد که در فاصله‌ای حدود ۶۳۵ واحد نجومی از پیش‌ستاره قرار دارد.
با این حال، محققان اشاره کرده‌اند که فاصله زیاد این ستاره همدم، تأثیر آن بر کج شدن دیسک را نامشخص می‌کند. تحقیقات آینده قصد دارند بررسی کنند که آیا TIDYE-1b همچنان مواد را از دیسک جذب می‌کند یا به دلیل مدار نزدیک خود، جو آن در حال از بین رفتن است.
این مطالعه نقطه عطفی در درک نحوه تشکیل سیاره‌ها محسوب می‌شود و دریچه‌ای جدید به مراحل اولیه تکامل کیهانی باز می‌کند.
