قاره آفریقا در حال تجربه یک تغییر زمین‌شناسی بزرگ است که می‌تواند منجر به شکل‌گیری یک اقیانوس جدید شود. به دلیل فعالیت‌های تکتونیکی، این قاره به تدریج در حال شکافته شدن است. دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند که طی حدود ۵۰ میلیون سال آینده، یک اقیانوس جدید در این شکاف شکل بگیرد.
این فرآیند یادآور شکسته شدن ابرقاره پانگه‌آ حدود ۲۳۰ میلیون سال پیش است. فسیل‌هایی مانند سینوگناتوس که هم در آفریقا و هم در آمریکای جنوبی یافت شده‌اند، این نظریه را تقویت می‌کنند که این دو قاره زمانی به هم متصل بوده‌اند.
سیستم گسلی شرق آفریقا
(EARS) که از کشورهایی مانند کنیا، تانزانیا و اتیوپی می‌گذرد، کانون اصلی این تقسیم قاره‌ای است. در طی ۲۵ میلیون سال گذشته، یک شکاف تدریجی در صفحه تکتونیکی آفریقا ایجاد شده است و آن را به دو صفحه مجزا به نام‌های صفحه نوبی در غرب و صفحه سومالی در شرق تقسیم کرده است. با گذشت زمان، این شکاف احتمالاً به اندازه‌ای عمیق خواهد شد که آب دریا بتواند وارد آن شود و یک اقیانوس جدید بین دو خشکی ایجاد کند.
دیدگاه دانشمندان درباره تغییرات زمین‌شناسی
زمین‌شناس دیوید آدِد، بر سابقه طولانی فعالیت‌های تکتونیکی و آتشفشانی در سیستم گسلی شرق آفریقا تاکید می‌کند. اگرچه حرکت در سطح زمین کند است، اما تغییرات مداوم در اعماق پوسته زمین مناطقی از ضعف را ایجاد می‌کنند که ممکن است روزی به سطح زمین برسند.
استیون هیکس، محقق دیگری، تشکیل یک شکاف قابل توجه در کنیا را به فرسایش خاک ناشی از بارندگی‌های اخیر نسبت می‌دهد و معتقد است که این رویداد لزوماً به نیروهای تکتونیکی مرتبط نیست. با این حال، لوسیا پرز دیاز اذعان می‌کند که فعالیت‌های زمین‌شناسی ممکن است به یک گسل در این سیستم مرتبط باشد، اگرچه علت دقیق آن هنوز مشخص نیست.
تاثیر بلندمدت بر چشم‌انداز آفریقا
همانطور که مجله نشنال جئوگرافیک پیشنهاد می‌کند، آینده آفریقا ممکن است شامل یک خشکی جدید باشد که در آن صفحه سومالی از صفحه نوبی جدا شده و یک خشکی شبیه به ماداگاسکار را تشکیل دهد. اگرچه این تغییر میلیون‌ها سال طول خواهد کشید، اما چشم‌انداز در حال تحول شرق آفریقا همچنان زمین‌شناسان را مجذوب خود کرده و جغرافیای زمین را شکل خواهد داد.
نکات تکمیلی:
- تکتونیک صفحه‌ای: این نظریه توضیح می‌دهد که پوسته زمین از صفحات متحرکی تشکیل شده است. حرکت این صفحات باعث ایجاد پدیده‌هایی مانند زلزله، آتشفشان و تشکیل کوه‌ها می‌شود.
- سیستم گسلی شرق آفریقا: این سیستم یکی از فعال‌ترین مناطق زمین‌شناسی در جهان است و به دلیل فعالیت‌های تکتونیکی، زمین‌لرزه‌ها و آتشفشان‌های متعددی در آن رخ می‌دهد.
- پانگه‌آ: ابرقاره‌ای بود که حدود ۳۰۰ میلیون سال پیش تمام خشکی‌های زمین را در بر می‌گرفت.
- سینوگناتوس: یک پستاندار اولیه بود که در دوره تریاس زندگی می‌کرد و فسیل‌های آن در مناطق مختلفی از جمله آفریقا و آمریکای جنوبی یافت شده است.
