اگر تازه‌وارد دنیای تلگرام شده‌اید، احتمالاً سؤالات زیادی در ذهن‌تان دارید، مانند اینکه: تلگرام دقیقاً چیست؟ چقدر امن و مطمئن است؟ پیام‌ها را چگونه مدیریت می‌کند؟ چرا شماره تلفن می‌خواهد؟ و ده‌ها سؤال دیگر. نگران نباشید — در این مقاله به تمامی این سؤالات پاسخ می‌دهیم و ابهاماتتان را برطرف می‌کنیم.
تلگرام چیست؟
تلگرام یک اپلیکیشن پیام‌رسان فوری است؛ مشابه واتساپ. این برنامه در سال ۲۰۱۳ توسط دو برادر، نیکلای و پاول دوروف راه‌اندازی شد؛ کسانی که پیش از آن شبکه اجتماعی VK را در روسیه بنیان‌گذاری کرده بودند. از مه ۲۰۲۵، پاول دوروف مدیرعامل و چهره عمومی تلگرام است و نیکلای دوروف به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران، مسئول بخش فنی و توسعه این پلتفرم است.
تلگرام تقریباً تمام امکانات واتساپ را دارد، به‌علاوه قابلیت‌های بسیار جذاب دیگری که باعث محبوبیتش در بین میلیون‌ها کاربر شده است. از جمله این قابلیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فضای ذخیره‌سازی ابری نامحدود
- ظرفیت بسیار زیاد برای گروه‌ها و کانال‌ها
- ارسال فایل‌های حجیم
- زمان‌بندی پیام‌ها
- دسترسی به ربات‌ها
اما مهم‌تر از امکانات، امنیت و حفظ حریم خصوصی در پیام‌رسان‌هاست که در ادامه به‌طور کامل بررسی می‌کنیم.
امنیت و حریم خصوصی در تلگرام: بررسی کامل
ما این بخش را به سه قسمت تقسیم کرده‌ایم:
- فرآیند ثبت‌نام
- رمزگذاری سرتاسری (End-to-End Encryption)
- قابلیت‌های حفظ حریم خصوصی
بخش اول: فرآیند ثبت‌نام
در اولین ورود به تلگرام، از شما خواسته می‌شود تا با استفاده از شماره تلفن ثبت‌نام کنید. هیچ راه جایگزینی (مثل ورود با گوگل یا ایمیل) وجود ندارد. این شماره تلفن برای احراز هویت استفاده می‌شود تا مشخص شود شما یک فرد واقعی هستید. همچنین روشی ساده برای یافتن کاربران در پلتفرم است.
اگر تمایلی به استفاده از شماره شخصی خود ندارید، می‌توانید از شماره‌های مجازی استفاده کنید. مقاله‌ای کامل برای آموزش استفاده از تلگرام بدون شماره تلفن داریم.
حتی اگر از شماره واقعی خود استفاده کنید، می‌توانید آن را از دید دیگران مخفی کنید. جالب است بدانید که واتساپ هم نیاز به شماره دارد، ولی اجازه مخفی‌سازی آن را نمی‌دهد.
بخش دوم: رمزگذاری سرتاسری
رمزگذاری سرتاسری یا E2EE به این معناست که تنها شما و مخاطب‌تان می‌توانید پیام‌ها را ببینید — حتی خود تلگرام هم نمی‌تواند محتوای پیام را بخواند. این بالاترین سطح امنیت در پیام‌رسان‌هاست.
در واتساپ، این نوع رمزگذاری برای تمام چت‌ها فعال است، اما در تلگرام تنها در گفتگوهای محرمانه (Secret Chats) وجود دارد. چت‌های عادی (حتی گفت‌وگوهای شخصی) و تمام گروه‌ها از این رمزگذاری بهره نمی‌برند و به‌جای آن از مدل رمزگذاری کلاینت–سرور–کلاینت استفاده می‌شود، که در آن پیام‌ها بین شما و سرورهای تلگرام رمزگذاری می‌شوند ولی کلید رمزگذاری نزد تلگرام باقی می‌ماند. یعنی تلگرام از نظر فنی توانایی خواندن پیام‌های شما را دارد.
اما چرا تلگرام رمزگذاری سرتاسری را برای همه گفتگوها فعال نمی‌کند؟ چون مدل ابری تلگرام طراحی شده برای:
- دسترسی از چند دستگاه
- همگام‌سازی بلادرنگ
- جستجو در پیام‌ها از سمت سرور
- ذخیره‌سازی فایل‌های حجیم
و همه این‌ها در صورتی که فقط کاربران کلید رمز را داشته باشند، امکان‌پذیر نیست.
خلاصه اینکه: گفتگوهای عادی برای راحتی و قابلیت‌های بیشتر طراحی شده‌اند، ولی گفتگوهای محرمانه برای حداکثر امنیت کاربرد دارند.
بخش سوم: قابلیت‌های حفظ حریم خصوصی
تلگرام امکانات بسیار خوبی برای محافظت از حریم خصوصی شما فراهم کرده است. از جمله:
- می‌توانید انتخاب کنید چه کسانی شماره شما را ببینند یا اصلاً نبینند.
- می‌توانید تعیین کنید فقط مخاطبین بتوانند از طریق شماره شما پیدایتان کنند.
- می‌توانید از نام کاربری (Username) به‌جای شماره استفاده کنید.
همچنین، در Secret Chatها:
- تمام پیام‌ها رمزگذاری سرتاسری دارند.
- این پیام‌ها فقط در همان دستگاهی که شروع شده‌اند قابل دسترسی هستند و بین دستگاه‌ها همگام نمی‌شوند.
- می‌توان پیام‌ها را به‌صورت خودتخریب‌شونده تنظیم کرد.
- اگر کسی از صفحه چت اسکرین‌شات بگیرد، تلگرام شما را مطلع می‌کند.
سایر امکانات مهم:
- تعیین اینکه چه کسانی بتوانند «آخرین بازدید»، عکس پروفایل، یا تماس با شما داشته باشند.
- امکان تنظیم حذف خودکار اکانت بعد از مدت مشخصی از غیرفعال بودن.
- قفل‌گذاری برنامه با رمز عبور یا فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای برای امنیت بیشتر.
آیا تلگرام امن است؟
تلگرام در مجموع یک پیام‌رسان امن و قابل‌اعتماد محسوب می‌شود. ویژگی‌های متنوعی برای محافظت از حساب و حفظ حریم خصوصی دارد.
اگر از وارد کردن شماره واقعی خود نگران هستید، ابتدا با یک شماره مجازی ثبت‌نام کنید. هر زمان که خواستید، می‌توانید شماره را تغییر دهید یا همان‌طور ادامه دهید.
از لحاظ حریم خصوصی داده‌ها، چت‌های عادی رمزگذاری سرتاسری ندارند (به دلایل معماری ابری)، اما اگر خواهان امنیت حداکثری هستید، Secret Chatها انتخاب خوبی هستند.
امیدواریم این راهنما به پاسخ سؤالات شما کمک کرده باشد. اگر هنوز ابهامی دارید، می‌توانید در بخش نظرات سؤال خود را مطرح کنید — در اسرع وقت پاسخ خواهیم داد.
