ناباروری در زنان و مردان علل های گوناگونی به همراه دارد و برای درمان ناباروری در ابتدا باید علل را شناسایی کرد سپس اقدام به درمان نمود. ناباروری میتواند بر اثر داشتن تغذیه نامناسب، استفاده از داروهای سرخود، رعایت نکردن بهداشت فردی، وجود مشکل و بیماری در دستگاه تولید مثل و عوامل ژنتیکی اتفاق افتد.
اولین قدم برای داشتن بدن سالم پیروی از تغذیه سالم و خود مراقبتی میباشد. استفاده بیش از حد گوشت قرمز، گوشت های فرآوری شده، لبنیات چرب، شکر و شیرین کنند های مصنوعی، الکل و کافئین سبب بروز ناباروری در مردان وزنان میشود. از این رو برای تشخیص علل ناباروری در ابتدا الگوی تغذیه بیمار مورد بررسی قرار میگیرد و گاه با رعایت یک رژِیم غذایی صحیح ناباروری درمان میشود.
داشتن رژیم غذایی سالم و مصرف به اندازه مکمل آنتی اکسیدان ها در پیشگیری از ناباروری نقش به سزایی به همراه دارد. مصرف به اندازه مواد مغذی مانند سلنیوم و اسید فولیک به روی کیفیت اسپرم مردان بسیار تاثیر گذار بوده و مانع از بروز مشکلات در زمینه باروری میشود.
داشتن رژیم غذایی نامناسب و سوء تغذیه در زنان نیز سبب بروز اختلالات بر عمل تخمک گذاری شده و تاثیرات منفی بر باروری و نوازد میگذارد.
مواد مغذی موثر بر سلامت باروری زنان
عدم بارداری در زنان در ابتدا میتواند بر اثر داشتن تغذیه نامناسب و کمبود ویتامین ها و مواد مغذی باشد. از جمله موثر ترین مواد مغذی بر باروری بانوان میتوان به اسید فولیک، ویتامین و اسید های چرب امگا3 اشاره کرد.
مواد مغذی بر سلامت باروری در مردان
همانطور که داشتن الگوی تغذیه ناسالم بر سلامت باروری زنان تاثیر گذار است، بر سلامت باروری مردان نیز تاثیر مستقیم دارد. مصرف به اندازه آنتی اکسیدان ها، سلنیوم و اسید فولیک به باروری مردان کمک بسیار میکند. همچنین مصرف سیگار، کافئین و الکل
از دیگر عوامل بسیار موثر بر سلامت دستگاه تولید مثل مردان بوده و کاهش مصرف این خانواده میتواند سبب افزایش کیفیت اسپرم شده و موجب باروری گردد.
از دیگر عوامل موثر بر ناباروری مردان و زنان
- افزایش سن ( زنان بالای 35 سال و مردان بالای 40 سال)
- دیابت
- وجود اختلالات در تغذیه مانند بی اشتهایی و پرخوری عصبی
- زیاده روی در مصرف الکل و دخانیات
- قرار گیری در معرض سموم مانند سرب و آفت کش ها
- انجام ورزش بیش از حد مجاز
- انجام ورزش های خطرناک و سنگین
- پرتو درمانی
- سبک زندگی
- وزن
- مصرف بیرویه کافئین
- زمان و فراوانی آمیزش جنسی
ارتباط مستقیم سوء تغذیه و ناباروری
ارتباط میان تغذیه و ناباروری یک ارتباط مستقیم و غیر قابل انکار است. داشتن تغذیه های نامناسب و دنبال کردن رژیم غذایی خودسرانه باعث عدم دریافت پروتئین ها، مواد معدنی و ویتامین شده و کاهش این مواد معدنی و ضروری در بدن سبب بروز اختلال در دستگاه تولید مثل شده و در نهایت به ناباروری می انجامد.
مواد غذایی که باعث افزایش باروری میشود
مصرف مواد معدنی، پروتئین و ویتامین های ضروری بر سلامت بدن و باروری تاثیر زیادی میگذارد به همین دلیل دراین بخش ما قصد داریم به معرفی مواد غذایی که باعث افزایش باروری میشود بپردازیم:
- کاهش مصرف چربی ترانس و جایگزینی چربی تک غیر اشباع مانند آووکادو روغن زیتون
- کاهش مصرف پروتئین حیوانی و افزایش مصرف پروتئین گیاهی
- افزایش مصرف غذاهای دارای فیبر بالا و کربوهیدرات کم گلیسمی
- مصرف منابع گیاهی آهن و کاهش مصرف منابع گوشی آهن
- مصرف مکمل ها مانند مولتی ویتامین
چگونه رژیم غذایی نامناسب بر سلامت باروری تاثیر میگذارد؟
همانگونه که قبلا اشاره شد تغذیه نامناسب از علل های اصلی عدم باروری در مردان و زنان میباشد. وجود رژیم غذایی نادرست سبب کاهش عملکرد صحیح هورمون ها شده و عمل تخمک گذاری با اختلال روبرو میشود، در نتیجه سبب بروز ناباروری در زنان میگردد.
خوراکی های مضر برای باردار شدن
زمانی که پدر و مادر تصمیم به فرزند آوری میکنند لازم است تا قبل از اقدام، از خوردن بعضی خوراکی های مضر پرهیز نمایند، از جمله این خوراکی ها میتواند موارد زیر را نام برد:
- مصرف ماهی با درصد جیوه بالا
- مصرف جوش شیرین
- مصرف چربی های ترانس
- مصرف غذاهای با شاخص گلیسمی بالا
- مصرف لبنیات کم چرب
- مصرف الکل و دخانیات
- مصرف پنیرهای نرم و غیر پاستوریزه
- مصرف گوشت های فرآوری شده
چگونه میتوان احتمال باروری را افزایش داد؟
از جمله راهکارهای ساده که سبب افزایش احتمال باروری میشود میتوان به موارد زیر اشاره کرد و با رعایت و حذف برخی از عادت ها میتوانید احتمال باروری را در خود افزایش دهید:
- ثبت کردن تعداد دفعات سیکل قاعدگی
- نظارت بر تخمک گذاری
- در طول تخمک گذاری یک روز درمیان رابطه جنسی داشته باشید.
- نظارت کامل بر تغییرات وزن خود داشته باشید، افزایش وزن ویا کاهش وزن بیش از حد میتواند تاثیر مستقیمی بر باروری داشته باشد.
- مصرف ویتامین های ضروری به صورت منظم
- پرهیز از مصرف غذاهای فست فودی و افزایش مصرف غذاهای سالم
- جلوگیری از انجام ورزش های سخت
- اقدام به باردار شدن قبل از افزایش سن
دیگر عوامل ناباروری
داشتن تغذیه سالم از عوامل موثر و اصلی در باروری است اما کافی نیست. گاه با داشتن تغذیه سالم زوجین موفق به باردار شدن نمیشوند. در این صورت میتواند عوامل بسیار دیگری مانند وجود مشکل ژنتیکی و بیماری های مربوط دستگاه تولید مثل سبب بروز ناباروری گردد. از این رو توصیه میشود برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.
پیشرفت علم در زمینه های مختلف موجب شده است تا بسیاری از بیماری هایی که در گذشته قابل درمان نبوده اند به راحتی درمان شده و بیمار سلامتی کامل خود را به دست آورد در این میان ناباروی نیزاز این قاعده مستثنا نبوده است.
کمتر کسانی هستند که با مراجعه به پزشک، انجام آزمایشات و شروع دوره درمان، باردار نشده باشند. یکی از روش های سریع و مورد اطمینان برای تشخیص علت ناباروری عکس رنگی رحم با بیهوشی و بدون درد است.
پزشک معالج با انجام عکس رنگی رحم، اطلاعات بسیار مفیدی از سلامت رحم به دست میآورد و در نهایت با تشخیص علل ناباروری اقدام به درمان آن میکند.
جمع بندی
داشتن تغذیه سالم بر سلامت بدن و روان انسان ها بسیار موثر است. عدم توجه به تغذیه سالم و دریافت نکردن ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین ها سبب بروز مشکل و اختلال در بدن به خصوص دستگاه تولید مثل شده و فرد را با مشکلات زیادی مانند ناباروری روبه رو میسازد. وجود رژیم های نامناسب و سرخود میتواند به بدن آسیب های جبرانی ناپذیری وارد کند از این رو داشتن تغذیه سالم و مقوی به سلامت بدن و روح روان کمک میکند و داشتن بدن سالم بر کیفیت زندگی روزانه بسیار تاثیر گذار است.