طوفان های مریخ ممکن است بر اساس الگوهای گرمایش سطح قابل پیش بینی باشد

پژوهش‌های جدید نشان داده است که بین روزهای گرم و آفتابی در مریخ و وقوع طوفان‌های گردوغبار ارتباط قوی وجود دارد. طبق مطالعه‌ای که در نشست سالانه اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا در واشنگتن، دی‌سی ارائه شد، تقریباً ۷۸ درصد از این طوفان‌ها با افزایش گرمایش خورشیدی همراه بوده‌اند.

این تحقیق توسط هشانی پیریس و پل هین از دانشگاه کلرادو بولدر انجام شده و داده‌های گردآوری‌شده از مدارگرد شناسایی مریخ ناسا، الگوهایی را آشکار کرده است که می‌توانند به پیش‌بینی این پدیده‌های جوی کمک کنند.

درک الگوهای طوفان‌های گردوغبار

محققان در این مطالعه داده‌هایی را بررسی کردند که شامل هشت سال مریخی (تقریباً ۱۵ سال زمینی) و توسط ابزار صداسنج آب‌وهوایی مریخ جمع‌آوری شده بودند. تمرکز این مشاهدات روی دو نوع طوفان گردوغبار به نام‌های “A” و “C” بوده است که عمدتاً از نیمکره شمالی مریخ منشأ گرفته و از مناطق آسیدالیا پلانیتیا و یوتوپیا پلانیتیا عبور می‌کنند. این تحقیق نشان داده که بین گرمایش سطحی طولانی‌مدت و شکل‌گیری این طوفان‌ها رابطه مستقیمی وجود دارد.

در بیانیه‌ای، پیریس تأکید کرده که طوفان‌های گردوغبار تأثیر چشمگیری بر مأموریت‌های مریخ دارند. این طوفان‌ها تمایل دارند پنل‌های خورشیدی را با ذرات ریز گردوغبار پوشانده و عملیات را مختل کنند. نمونه بارز این تأثیر، از کار افتادن مأموریت Opportunity ناسا در جریان یک طوفان گردوغبار جهانی بود.

پتانسیل پیش‌بینی طوفان‌های گردوغبار

تحقیقات پیریس و هین نشان می‌دهد که احتمال پیش‌بینی طوفان‌های گردوغبار مریخی بر اساس الگوهای گرمایش سطحی وجود دارد. الگوریتمی که در این پژوهش توسعه یافته، توانسته است با دقت ۶۴ درصد طوفان‌های نوع “A” و “C” را پیش‌بینی کند. این ابزار می‌تواند برای مدیریت خطراتی که مأموریت‌های آینده با آن مواجه هستند، مفید باشد.

اگرچه این مطالعه پیشرفتی چشمگیر محسوب می‌شود، اما به گفته محققان، سوالات اساسی در مورد تشکیل طوفان‌های گردوغبار همچنان بی‌پاسخ باقی مانده‌اند. از جمله اینکه چه عواملی باعث می‌شوند طوفان‌های محلی به رویدادهای جهانی تبدیل شوند. داده‌های به‌دست‌آمده از Mars Global Surveyor، که اکنون غیرفعال است، یافته‌ها را تأیید می‌کند و نشان می‌دهد که عدم تعادل در جذب انرژی خورشیدی در دوره‌های گرم‌تر می‌تواند محرک فعالیت‌های طوفانی باشد.

نتیجه‌گیری

این پژوهش نه‌تنها می‌تواند به بهبود پیش‌بینی طوفان‌های گردوغبار مریخ کمک کند، بلکه در درک بهتر این پدیده‌ها و مدیریت خطرات مرتبط با مأموریت‌های مریخ‌نوردی آینده نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.